Hakasların geleneksel inanç sisteminde dağ kültü soy açısından önemli bir yer tutardı. Her soyun kendi dağı ile ilgili adetler ve gelenekleri vardı. Ayrıca her soy dağının kendi ismi vardı (mesela Hoorbas, Sarıg Dağ, Sahçah, Talbyrt v.b.).

Soy dağında yapılan kurban verme törenleri sırasında kadınların hazır bulunması yasaklıydı. Kadınlar kutsal soy dağının ismini asla ağzına almazlardı.

Dağlara saygı yanısıra birçok Hakas soyları taş heykelleri de mübarek sayardı.

Eski inançlarda dağ genellikle ağaç ile özdeşleştirilip alemin ekseni sayılırdı. Hakaslarda ağaçlara saygı gösterme de soy geleneklerinden kaynaklanıyordu.

Hakas şamanlarının kendi yeteneklerini ve tefini kutsal soy dağından almaları da dağ kültünün önemini göstermektedir. Bu tören şöyle yapılırdı: dağ ruhlarının gelecek şamanın canına basması yüzünden o hastalanırdı. Hastalığının nedenini öğrenmek için o tecrübeli bir şamanla görüşür, bunun ardından özel tören düzenlenirdi. Tören sırasında şaman denenen kişinin canını alıp bütün şamanlarını koruyan kutsal dağın sahibine gelirdi. Dağ sahibi canı inceledikten sonra bu kişinin şaman olup olmıyacağına karar verirdi. O da şaman için tef sayısını belirlerdi.

Kutsal soy dağı şamanın en büyük koruyucusuydu. Şaman tef yapmak için kutsal dağın yanına gelirdi, yaptıktan sonra da koruyucu ruhları çağırmak amacıyla özel ‘tef canlandırma’ törenini düzenlerdi. Tef üzerinde genellikle kutsal dağ resmi vardı.

Hakasların inançlarına göre dağ şamanın tören düzenlemesinde yanlışlar yapmaktan ya da gelenekleri kırmaktan dolayı onu cezalandırabilir veya öldürebilirdi bile.