Kumanlar – Sibirya’nın Altay ve Kemerovo bölgesinde yaşayan Türk kökenli az sayıdaki yerli bir halktır.

Kumanlar, Tengricilik adlı dine mensup olmuşlardır. Tengricilik veya Göktanrı dini, tüm Türk ve Moğol halklarının, şimdiki inanç sistemlerine katılmadan önceki inancıdır. Tengri'ye (bugün Tanrı) ibadet etmenin yanında Animizm , Şamanizm , Totemizm bu inancın ana hatlarını oluşturur.

Geçmişte avcılık Kumanlarda çok önemli bir rol oynardı. Dolayısıyla Kuman folklorunda başta dağlar ve tayganın sahip ruhları inançları olmak üzere avcılık ile ilgili dini inançları yansıtan bir sürü efsane günümüze gelmiştir. Kuman inançlarına göre avın başarılı ya da başarısız geçmesi bu sahip ruhların kararlarına bağlı.

Evinden çok uzaklara giden yorgun ve sık sık aç olan Kuman avcı kaderini hayal gücüyle yarattığı doğaüstü yaratıklara teslim ederdi. O taygaya çeşitli ruhları yerleştirip bölgeyi aralarında paylaşırdı. Tayganın sahip ruhuna her durumda bebek doğarken, evlenirken, mutluyken veya acı çekerken dua ederdi. Günümüzde hemen tamamen kaybolmuş Kuman dini inançlarında sahip ruhlar insanlar gibi yaşarlar. Aralarında akraba bağları, ayrıca hakimiyet ve tabilik bağları da var. Hayvanlarla dolu olan, zengin tayganın sahibi zengin ve güçlü bir ruhtur. Ruhların avcıya teveccüh göstermesi halinde av mutlaka başarıyla sonuçlanır, aksine ruhlar düşmanca davranırsa avcı ne yaparsa yapsın av başarısız olur. Bu nedenle avcı av için hazırlıklar yaparken sahip ruhların yumuşatılması için elinden geleni yapardı.

Bütün komşu halkları gibi Kumanlar da masallar anlatmaktan hoşlanırlar. Uzun süren av sırasında akşamleyin avcılar çadırda toplanıp saatlerce masallar dinliyorlardı. Kumanların inançlarına göre sahip ruhlar insanlar gibi masalları dinlemekten hoşlanır, güzel anlatılan masal için taygasının hayvanlarını avcılara hediye eder.

Kuman efsaneleri şanssız bir avcının taygada masal anlatmaya başladığını anlatıyor. Tayga sahipleri masalı dinlemek için onun çadırına yaklaşıyor. Çok güzel anlatması için avcıya hediye olarak av getirirler.

Efsanalerde avcının masallarını dinlemeye gelenler arasında sık sık tayganın kadın sahiplerine rastlanır. Tayganın kadın sahibi avcıya gelip kendisiyle evlendirir, taygada ona yiyecek sağlar, av sırasında ona uğur getirir, zengin yapar. Bu efsanelerin temelinde bulunan inançlar gerek Altay Sayan Türkleri, gerekse Sibirya’nın birçok avcılık yapan halkları arasında yaygın, kökleri bu halkların çok derin geçmişine uzanır.