Türkiye’de saymakta zorlanacak kadar çok tarikat ve cemaat vardır. Bunlardan en etkili olan ve içinden bir çok cemaatin çıktığı Nakşibendi tarikatıdır.

Nakşibendilik ismi ile anılan tarikatın asıl teorisyeni Abdulhalik-ıl Güjdevani’dir. Tarikata ismini veren ve onu bir ekol haline getiren ise Muhammed Bahauddin Şah-ı Nakşibendi'dir. "Nakış yapan" anlamına farsça bir sözcüktür. Nakşibend ise, Nakşibendi mürşidlerinin, kalbi dünyadan ahirete bağladığı düşünüldüğü teorisine dayanır. Tarşkatın isim babası ve kurucusu Muhammed Bahauddin 1319-1389 yılları arasında Türkistan’da yaşamıştır.

Tarikatları bir sıra halinde yazacak olursak beli başlı olanlar şunlardır:

Nakşibendi tarikatı

Kadiri tarikatı

Mevlevi tarikatı

Halveti tarikatı

Rufai tarikatı

Melami veya Bayrami tarikatı

Sühverdiye tarikatı

Çeşti tarikatı

Şazeliye tarikatı

Hizb-ut Tahrir

Galibiler ( Kadiri-Rufai tarikatı ekolünden gelen bir cemaat olmalarına rağmen kendilerini tarikat ilan eden tek cemaattir.)

Tarikatlar zaman içerisinde bölünerek içlerinden birçok cemaat çıkartmıştır. Bazı cemaatler büyüklüğü ve etkinliği ile tarikatların önüne geçmiş ayrı bir tarikat gibi algılanmaya başlanmıştır. Buna en önemli örnek Nurcular’dır. Nurcular aslında Nakşibendi tarikatındandır.Ancak sayıları ve etki alanları dikkate alındığında içlerinden başka cemaatlerin de çıktığı bir tarikat görümüne dönüşmüştür.

Nurcuların içinden çıkan cemaatler şunlardır:

1-Fetullah Gülen cemaati ( Daha sonra (FETÖ) Fetullahçı Terör Örgütü olduğu anlaşıldı)

2-İlim yayma cemiyeti.

3-Kırkıncı hocacılar cemaati

4-Yeni Asyacılar grubu

5-Yeni nesilciler grubu

6-Aczimendiler (Müslüm Gündüz)

7-Meşveretçiler

8-Medzehra gurubu

9-Zehra vakfı

10-Okuyucular (Kurtoğlu gurubu )

11-Yazıcılar

12-Sungurcular grubu

13-Medrese alimleri vakfı

14-Şalvarlı efe cemaati

15-Hayrat cemaati

16-Norşin dergahı (Şeyh Nurettin mutlu)

Bunların yanında ayrıca ( Adnan Oktar) Adnan hocacılar, Mustazaflar, Furkancılar (Furkan Vakfı- Alparslan Kuytul) gibi cemaatler de var.

Türkiye’de günümüzde faal olan tarikatlar ve onların içinde çıkan cemaatler şunlardır,

NAKŞİBENDİ TARİKATI

Nakşibendi tarikatını 2 gruba ayırabiliriz. Birincisi Nakşibendi tarikatı ekolune bağlı kalan cemaatler, diğeri de Nakşibendi ekolunden gelmesine rağmen ayrı bir tarikat gibi ekol oluşturan Nurcular. (Nurcuların cemaatlerini yukarıda vermiştik.)

1-Nakşibendi tarikatı

1. Menzilciler, ( Adıyamancılar, Gavsçılar ve Semerkand Vakfı)
2. İskenderpaşa cemaati
3. İsmailağa cemaati ( İhvancılar ve Cübbeli Ahmet Hoca)
4. Süleymancılar
5. Hazneviler ( Şeyh İzzetin grubu)
6. Yahyalı cemaati ( Kayseri grubu)
7. Erenköy cemaati
8. Tufancılar
9. Kıbrısiler ( Şeyh Nazım Kıbrisi )
10. Zilan cemaati
11. Reyhaniler
12. Hacegan cemaati
13. Işıkçılar (İhlas- Enver Ören grubu)
14. Arvasiler
15. Akfırat cemaati
16. Halidiye
17. Şeyh Muhammed Nayır Erzincani
18. Bilvanis grubu

2-KADİRİ TARİKATI – KADİRİLER-

Kadiriler Abdulkadir Geylani’nin öğretilerini benimseyen ve etkin olan bir tarikattır.

2-1- Galibiler.

2-2 -İcmalciler(Haydar Baş)

2-3-Tillocular

2-4-Muhammediye

2-5-Halisiye

2-6-Üveysler

2-7-Şeyh Osman cemaati

2-8-Zenbililer

2-9-Hüseyniler

2-10- Farukiler

2-11-Bilal-i Nadir.(Nadiriler)

2-12-Kesnizani

2-13-Şettariye

3-HALVETİ TARİKATI

Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. 14. Y.Y.'da kurulan tarikatın ülkemizde çok sayıda mensubu vardır ve tarikat birçok cemaate bölünmüştür

3-1-Cerrahiler

3-2-Uşşakiler

3-3-Şabaniye

3-4-Mısriyye

3-5-Ticaniler

3-6-Ruşeniye

3-7-İpek yolu gurubu

3-8-Sünbüliye

3-9-Nasuhiyye

3-10-İbrahimiye

4-RUFAİ TARİKATI – RUFAİLER-

İlk sufi tarikatlardan biri olan Rüfâiyye’nin kurucusu Ahmed er-Rüfâi’dir. Zikir sırasında vücutlarına şiş batırmakla bilinirler.

4-1-Kubbealtı cemaati

4-2-Çorum dergahı

4-3-Mehmet efendi cemaati

4-4-Maafiriler

4-5-Antakiler

4-6-Marufiler

4-7-Ayderussiyye

4-8-Sayyadiye

4-9-Zeyniyye

4-10-Sebsebiyye

4-11-Kantaniye

5-MELAMİ TARİKATI – BAYRAMİLER-

Hacı Bektaş Veli ve Hacı Bayram Veli'nin öğretilerini benimseyen tarikat, Anadolu'nun Türkleşmesi ve Osmanlı'nın kuruluş döneminde çok etkili olduysa da, devlet politikalarını tasvip etmediğinden ve sisteme karşı duruşundan ötürü yerini nakşibendilik, halvetilik gibi daha sistem odaklı tarikatlara bırakıp önemsizleşmiş, sindirilmiştir. Bildiğimiz tarikat silsilesi ve kurucusu yoktur.Türkiye'de Bayramiye tarikatı (Hacı Bayramı Veli) içinde bir kol olarak gelişmiştir.

5-1-Maşukiler

5-2-Aksarayiler

5-3-Edirneviler

5-4-Yakubi

5-5-Kabayiler

5-6-Kemaliler

6-SÜHVERDİYYE TARİKATI

Türkiye'de çok etkin olmayan ve sayıları az olan Bağdat kökenli tarikat halvetiler ile yakın ilişkilidir.

6-1-Zeyniyye

7-ÇEŞTİYYE TARİKATI

Türkiye'de çok etkin olmayan tarikatın kurucusu Seyyid Giyaseddin El Çişti'dir. Hindistan'da kurulan tarikatın günümüzde Türkiye'de sayıları çok azdır.

7-1-Sabiriye.

7-2-Nizamiyye.

8-ŞEZALİYE TARİKATI

Osmanlı Devleti döneminde özellikle Avrupa ve Balkanlarda çok etkin olan tarikat günümüzde etkinliğini kaybetmiş.

8-1-Simaviler

8-2-Çizmeciler

8-3-Aleviyye

8-4-Derkaviyye

9-MEVLEVİ TARİKATI –MEVLEVİLER-

Bir Anadolu tarikatıdır. Mevlana Celalettin Rumi'nin öğretilerine bağlı olan tasavvuf tarikatıdır.

Türkiye ‘de Siyasal İslam’ın ve buna bağlı olarak siyasi partilerin oy deposu haline gelen tarikat ve cemaatlerin topluma din ve ahlak öğretisi vermekten çok uzak olduğu gözlemlenmektedir. Tarikat ve cemaatler sadece dini tanıtmak ve öğretmek için çalışsaydı ne ülkede yolsuzluk, fuhuş, ve ahlaksızlık bu kadar artardı ne de 15 Temmuz yaşanırdı. Bu kadar fazla tarikat ve cemaatin olması bir dini bir kazanç rekabeti haline getirmiş. Tarikat kelime anlamı itibariyle “Tarik” yol demektir. Allah’a giden yolda cennet vaadi ile para ve şöhret kazanmak isteyen tarikatlara karşı dikkatli olunması gerekir.