Nusayri İbadetleri

Nusayri İbadetleri
Yazan : @Dünya Dinleri Tarih : Kategori : Nusayrilik Yorumlar : 0 Okunma : 5496 Beğen : 0

Nusayrilik batıni ve bağdaştırmacı karakterine paralel olarak temel İslami ibadetleri tevil edip ferdi ve toplu biçimde yerine getirilebilen kendine has ibadet anlayışı geliştirmiştir. Ferdi ibadetlerin başında “batıni namaz” adı verilen ibadet gelmektedir. Namaz Aliye açılan kalbin niyazı anlamında anlaşıldığından özel bir mekana, camiye ihtiyaç duyulmadığı gibi herhangi bir tarafa yönelme yahut özel bir duruş da söz konusu değildir. Namazın temel şartları beş seçkini (Hz. Muhammed, Fatır-Fatıma, Hasan, Hüseyin ve Muhassin) zihninde tutmak, dua esnasında gülmemek ve konuşmamak, Abbasi rengi olduğu için siyah takke giymemek, gizliliğe riayet etmek ve namazı, “Müminlerin emiri büyük ve yüce Ali, bize merhamet et” diyerek bitirmektir. Bu namazın edası, Kuran-ı Kerimden Fatiha, İhlas ve diğer bazı kısa sûrelerle Kitabül-Mecmûdaki sûreleri ve “kuddas” adı verilen özel bazı duaları okumaktan ibarettir. Toplu olarak kılınan namaz ise büyük bir şeyhin ziyareti, bayramlar ve yola giriş merasimleri gibi vesilelerle yerine getirilir. Kadınların ve topluma kabul edilmemiş olanların alınmadığı bu ibadette ferdi yapılandan farklı olarak ezan okunur, kutsallığına inanılıp şeyhlerden başlanarak cemaatin her biri elde dolaşan kadehten bir yudum alır, bazı sûrelerin okunması sırasında secde edilir. Merasimin ilgili yerlerinde kuddasül-buhûr, kuddasüt-tib, kuddasüt-teberri ve kuddasüs-sin gibi dualar okunur (mesela teberri duasında kendilerinin ilk üç halifeden uzak oldukları belirtilir) ve selam verilerek ibadet tamamlanır (krş. Süleyman Efendi, s. 34-54; Keser, s. 116-122).

Namaz gibi İslamın diğer temel ibadetlerinin de tevil edildiği Nusayrilikte oruç Hz. Peygamberin babası Abdullahın sessizliğini temsil eder ve diğer batıni mezheplerdeki gibi “sırları başkalarından gizlemek” anlamına gelir. Zekat Selman-ı Farisiyi temsil eder ve “dini öğrenip başkalarına nakletme” manasındadır. Bununla birlikte fırkanın iç işleyişinde zekat çeşitli vesilelerle icra edilen merasimlerden sonra şeyhe verilen paradır. Kendine özgü davranışları ile fırkaca kutsal sayılan kişileri sembolize eden haccın bilinen ibadetle ilgisi yoktur (Sehir M. Ali el-Fil, s. 87-90; Fığlalı, s. 186).

Nusayrilikte bayramlar ibadetlerin önemli bir parçasını teşkil eder. Bu günler hem toplu ibadetlerin yerine getirildiği hem de en azından bazı bayramlarda dışa dönük olarak sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın gerçekleştirildiği zamanlardır. Ramazan ve kurban bayramları ile Şiilere has kutsal günlerden başka temelini bazı eski dini inançlardan alan bayramlar arasında Gadir bayramı (18 Zilhicce, Hz. Peygamberin Hz. Aliyi imam tayin ettiğine inanılan gün), Firaş bayramı (29 Zilhicce, hicret esnasında Hz. Alinin Hz. Peygamberin yatağında uyuduğu gece), Nevruz bayramı, Mihrican bayramı ve isanın doğumu bayramı bunlardan bazılarıdır (M. Ahmed el-Hatib, s. 410-416; Abdurrahman Bedevi, II, 463-470). Bayramlar genellikle Nusayrilerin yaşadığı bölgelerdeki belli büyük ailelere tahsis edilerek başta kurban ve şeyhlere ödenen para olmak üzere masraflar onlar tarafından karşılandığı için bazı bölgelerde “bayram sahipliği” adıyla bir çeşit kurum oluşmuştur (Keser, s. 123-128).

Vefat etmiş bir büyüğün kabri yahut rüyada uğradığına inanılan kutsal bir şahsın uğrak yeri beyaza boyanır, çok defa üstüne basit bir kubbe yapılır. Özel olarak okunması gereken duaların bulunmadığı ziyaretlerde genellikle buhur yakılıp buhur duası okunur, Fatiha sûresi ve diğer bazı sûrelerle birlikte akla gelen dualar okunur ve dileklerde bulunulur (küçük bir yerleşim merkezi olan Samandağda başta Hızır Türbesi olmak üzere yirmiye yakın ziyaret yeri dunyadinleri.com). Bununla birlikte bilhassa son zamanlarda daha fazla olmak üzere gelenekle bağını tamamen koparmaksızın gerek inançlarını gerekse ibadetlerini yaygın İslami anlayışa göre düzenleyen kimseler de vardır. Böyleleri bu “zahiri ibadetler”ini bölgede hakim olan fıkıh mezheplerine göre yerine getirmektedir.

Nusayri Orucu, İslam peygamberi Hz.Muhammed Mustafa'nın (SAV) babası Abdullah'ın sessizliğini temsil eder ve fırkaca kutsal sayılan sırları başkalarından gizlemek anlamına gelir. Ramazan ayında tutulan oruç ibadetini de hicri takvime uyarak yerine getirirler.



Yazar Hakkında

  • @Dünya Dinleri

    @Dünya Dinleri

    Bırakın Fikirleriniz Özgür Kalsın ! https://www.alternatifforum.org

    Dunyadinleri.Com Yöneticisi

İlgili Sayfalar

Dünya Dinleri