Türk Mitolojisi

Ana Sayfa Mitoloji Türk Mitolojisi Türk Mitolojisinde Yeraltı Alemleri

Türk Mitolojisinde Yeraltı Alemleri

Türk Mitolojisinde Yeraltı Alemleri
Yazan : @Dünya Dinleri Tarih : Kategori : Türk Mitolojisi Yorumlar : 1 Okunma : 12416 Beğen : 0

Şamanlığın ilk devirlerinde; yeryüzü hayatı ile yeraltı hayatı arasında fark yoktu. Can vücuttan uçar, yeral­tı âlemine gider, orada yaşardı. Zamanla, iki âlem arasındaki yaşam ayrıştı. Yeryüzünde kötülük edenlerin yeraltında cezaları­nı çekecekleri inançları kuvvetlendi, kö­tüler için Cehennem, iyiler ve günahlarının bedelini öde­yenler için de Cennet kavramı mitolojik unsurlar arasında girdi.

Tamu (Tamag, tamağ, tamuk, tamug) eski Türklerde cehennemin adıdır. Öldükten sonra suçluların cezalandırılmak üzere gittiği yerdir. Eski Türkler, Tamunun yeraltında olduğuna inanırdı.

Kazırgan sözcüğü de Türk halk inancında ve mitolojisinde Cehennem Çukuru anlamına gelir.

Uçmag (Uçmak) ise Türklerde cennetin adıdır. Türk mitolojisinde cennet göklerin üçüncü ka­tında konumlandırıldı. Buradaki ruhlar için; eğlenceler, zevk ve sefa vardı. Günahsız ve bahtiyar insanlar, melekler ve periler arasında mutlu mesut yaşarlardı. Budist Uygurlar, cennete Tuşita derlerdi.

Yakut Türkleri, dünyaya Dipsiz kuyu derlerdi. Yakut Şamanları zaman zaman şekil değiştirerek yeraltına inip, yeraltı dünyasını gezdiklerini iddia eder, orada gördüklerini anlatırlardı...

Şaman inançlarına göre yeraltı, fiziki anlamda toprağın altı değildir. Ölen insanların ruhunun göçtüğü, şamanların ayinler esnasında gittiği âlemdir. Şamanlar, ayim sırasında, yeraltı âlemine iner veya göğe çıkarlardı. İniş ve çıkışlar Taşkapı (Daşgapı, Kayakapısı, Gayagapısı, Kıyakapısı) denilen bir geçiş kapısından yapılırdı. Taşkapı, Yeraltı Dünyasına giden geçidin kapısıdır. Uzak diyarlardaki gizli bir mağaranın içindedir. Bazı efsanelerde bu kapıya Argalıh adı verilir.

Orta Asya Türkleri, yeraltının bir han tarafından idare edilen hükümdarlık olduğunu düşünüyorlardı.

Yeraltında, öteki adıyla ka­ranlıklar âleminde hükümdar, kötülük Tanrısı Erliktir. Altay Türklerine göre ise o hanın adı İrle-Han idi.Erlik Hanın emrinde bulunan ikinci derecedeki Tanrılar, kötü ruhlar ve zebaniler de oradadırlar. Cehennemler de yerin altındadır.

Yeraltı âlemi; kötü ruhlar ile günahkâr insanların be­deninden ayrılan ruhlar, zebaniler ve şeytanlar ile doludur. Erlik Han'ın emrindeki kötü ruh­larlar, Körmüşler ve Azalar gibi değişik adlar alırlardı.

Altay mitolojisine göre Yeraltı Ruhları; siyah tilki şeklinde görünür, avcıları peşine takarak yerin altına indirirdi. Yeraltına çekilen avcıların, başına gelmedik felaket kalmazdı....

Yer ile göğün arasındaki mesafenin beş yüz yıllık yol olduğuna inanılırdı. Peki, o mesafenin ötesinde ne vardı?

Yer altı dünyası Türk mitolojisinde sıklıkla yılan, naidren de balık şeklinde sembolize edilirdi.

Türk mitolojisine göre yeraltı gökler gibi yedi katlıydı:

Birinci kat: Demkâ = Çok kötü kokan bir yerdir. Hesap görülme yeri olmasının yanı sıra azap çekilen diyardı. Demka'da bulunanlara Berşem denilirdi.

İkinci kat: Celde = Şiddetli azap ve ceza mekanıydı. Cehen­nemlik ruhlar burada büyük acı çekerlerdi. Bu katın sakinlerine Tams de­nilirdi. Tamslar açlıktan birbirlerini yerlerdi.

Üçüncü kat: Arka = Dev akrepler mekanıdır. Her birinin kuyruğu üç yüz boğumlu, at büyüklüğünde akrepler bu katın hakimleriydiler. Bunlara da Kubs denilirdi. Kubslar, açlıktan toprak yerlerdi.

Dördüncü kat: Harba = Ejderhalar katıdır. Kuy­rukları zehirli dağlar kadar iri ejdarhalar bu kata düşenlere azap çektirirlerdi. Bu kat sakinlerine Celham denirdi.

Beşinci kat: Melsâ = Bu katın sakinlerine Mahttat denilirdi. Çok kalabalık, vahşi ve yamyamdılar. Ağır taşlar taşır, taşları günahkarların ayaklarına bağlayarak onları cehenneme atarlardı.

Altıncı kat: Secin = Cehennemlik ruhların günah defteri bu katta bulunan kuş şekilli Kutatalardaydı. İnsan elli, inek kulağı kuyruklu, keçi ayaklı buu yaratıklar; yemezler, içmezler, uyumazlardı. Dişilik ve erkeklik vasıfları yoktu. Bu kat sakinleri günlerini Göktanrı'ya ibadet ederek geçirirlerdi

Yedinci kat: Acbadı = Şeytanın katıdır. Albız adı verilen şeytan buradaki tahtında oturur, emrindekilere insanlara yaptıkları kötülük­leri ve hileleri anlatır. Elleri ve ayakları vahşi hayvan pen­çeleri şeklinde Cüsum denilen kısa boylu yaratıklar bu katın diğer sakinleridir. Ye’cüc ve Me’cüc’u bu yaratıkların yok edileceğine dair inançlar da vardır.

Yeraltı Âlemine Gidenlerin Halleri

Türk mitolojisinde yeraltı âlemine gidenler, dünyaya geri dönemezdi. Sadece kutsal ruhlar ve tanrılar bu hakka sahipti. Şaman­lar ise ayinler esnasında ve törenlerden sonra gidip ve dönerlerdi. Cehennemde arınanların bazıları ise cennete gitme hakkı kazanırlardı.

Kötülük Tanrısı Erlik Han, doğan bir çocuğun günahlarını yazdırmak için Bör Körmös’ü gönderir. Büyük Tanrı Ülgen de buna karşılık Yayuçi’yi gönderir. O, çocuğun sağında, Körmös te solundadır. Bunlar çocuk büyüyüp de ölün­ceye kadar yanından ayrılmaz. Ölünce Körmös onun ruhunu kapar, yerin altına götürerek Kazırgan’a atar. Kazırgan’daki ka­zanlarda katranlarla birlikte kaynar. Körmös, Erlik Han’ın hu­zurunda götürdüğü ruhun günahlarını ispat ederse, o ruh kazan­larda kalır. Yayuçi de oraya gelmiştir. O da bu ruhun sevapları­nı sayar. Eğer sevap günahtan çoksa, ruh oradan kurtulur. Gü­nahı fazla ise derecesine göre yanar. Sonra yukarı doğru çıkma­ya başlar. O ruhun üçüncü kat gökte bulunan akrabası şefaat ederek Yayuçi’yi sıkıştırırlar. Yayuçi ruhun günahı kadar yan­masını bekler, çünkü ruhun başı katran kazanındadır. Günahı kadar yanınca başı dışarı çıkar. O zaman Yayuçi ruhun tepesin­deki saçtan tutup onu kazandan çıkarır ve ruhu üçüncü kat gö­ğe götürür ve oradaki akrabaları ile buluşturur. Cezasını çeken ruh, bundan sonra akrabaları ve sevdikleriyle Süt Gölü’nde hoş vakit geçirir.

Süt Gölü inancı da Türk mütolojisinde ilginç bir kavramdır. Ak göl de denilen süt gölü, insana ruhun damlatıldığı ve hayatın bahşedildiği yerdir.



Yazar Hakkında

  • @Dünya Dinleri

    @Dünya Dinleri

    Bırakın Fikirleriniz Özgür Kalsın ! https://www.alternatifforum.org

    Dunyadinleri.Com Yöneticisi

Yorumlar 1

  • Bulut Baylan

    Bulut Baylan

    Merhabalar. Türk mitolojisinde geçen bir oyun yapıyorum. Bu yazınızda kullandığınız kaynakları bana söyleme şansınız var mıdır? İyi günler.

    Cevapla

Yorum Yaz


Yazdığınız yorumların genel ahlak kurallarına uygun olmasına özen gösteriniz. Ayrıca yazdığınız yorumlarda isminiz e postanız eksik yanlış olmamalıdır aski halde yorumlarınız onaylanmaz dikkate alınmaz cevap verilmez.

Mitoloji