Tatarlar Tataristan Cumhuriyeti’nin asıl nüfusunu oluşturan Rusya’nın en büyük Türk dili konuşan halktır.

Tatarlar Tataristan Cumhuriyeti’nde, Başkurdistan, Udmurtya, ayrıca komşu olan Ural ve Volga bölgelerinde yaşamaktadırlar. Büyük Tatar toplulukları Moskova, Sankt Petersburg ve Rusya’nın başka büyük şehirlerinde var.

Rusya’da kendini Tatarlar olarak adlandıran birkaç etnik grup var.

Kazan Tatarları Tatar halkını oluşturan ana gruplardan biridir. XIII. yüzyılda Moğolların Volga Bulgar İmparatorluğu’nu fethinin ardından Bulgarlar Altın Ordu topraklarına dahil edildi. Altın Ordu’nun çöküşü ve topraklarında bir sürü bağımsız hanlıkların oluşmasından sonra Bulgar topraklarında Kazan Hanlığı kuruldu. Bulgarlar’ın bölgede yaşayan Kıpçaklar ve kısmen Fin-Ugor halkları ile birleşmesinin sonucu Kazan Tatarları etnik grubunun oluşması oldu.

Astrahan Tatarları Moskova’nın güneydoğusuna 1500 km uzaklığında Volga Nehri ağzının üst kısmındaki Hazar Ovası’nda yer alan Astrahan bölgesinde yaşamaktadırlar. XV-XVII yüzyıllarında Astrahan Hanlığı topraklarında yaşayan Astrahan Tatarları üzerinde komşu olan Nogay etnik grubu çok büyük etki bıraktı. XVIII. yüzyıldan itibaren Astrahan Tatarlar’ın Volga-Ural bölgesinde yaşayan Tatarlar ile etnik etkileşim ve asimilasyon süreci başladı.

Sibirya Tatarları Ural Dağları’ndan doğusuna Yenisey Nehrine kadar uzanan geniş Batı Sibirya bölgesinde yaşamaktadırlar. Sibirya Tatarları’nın bir kısmının kökleri birçok Türk halklarının oluşmasına katılan Orta Çağ dönemi Kıpçaklara uzanır. Ayrıca Sibirya Tatarları Ugor kökenli etnik gruplar, Samoyedler, Sayan Altay bölgesi, Orta Asya ve Kazakistan halklarıyla sıkı temaslarda bulunuyordu. Bu yüzden etnik bakımdan Sibirya Tatarlarına en yakın halklar Kazaklar, Başkurtlar ve Sayan Altay bölgesinde yaşayan Türkler’dir.

Kasimov Tatarları Rusya’nın başkentinden yaklaşık 250 km uzaklığında bulunan Oka Irmağının kuzey kıyısındaki Kasimov şehri yakınında yaşamaktadırlar. Feodal prenslik olan Kasimov Hanlığı’nın Tatarları Rus Devleti’nin siyasi yaşamına aktif şekilde katılıyorlardı. Kasimov Tatarları’nın etnik kökenini Kasimov Hanlığı’nın oluşmasından önce bu topraklarda yaşayan Fin-Ugor ve Türk kabileleri oluşturdu. Ayrıca Kazan, Astrahan, Kırım, Sibirya’dan Tatarlar, XV – XVII yüzyıllarında hanlık topraklarına yerleşen Kazaklar ve Nogaylar da Kasimov Tatarları ile asimile edildi.

Mişar Tatarları Orta Volga ve Ural Dağları bölgesinde yaşamaktadırlar. Bu etnik grubun oluşmasına dair iki varsayım var: birincisine göre grubun kökeni Meşeryak isimli eski türkleşmiş Fin-Ugor kabilesine, ikincisine göre ise Altın Ordu’ya uzanır.

Teptyari Tatarları modern Başkurdistan topraklarında ve Tataristan’ın doğu bölgelerinde oluşan, XVII. yüzyıldan beri bilinen bir etnik gruptur. Etnik gelişme sürecinde bu grubun içine Udmurt, Mari, Mordva, Çuvaş, Tatar ve Başkurtlar yani bölgenin hemen bütün halklarının temsilcileri girdi.