Şafii Mezhebi Usulü'nde Kitap ve Sünnet

Şafii Mezhebi Usulü'nde Kitap ve Sünnet
Yazan : @Dünya Dinleri Tarih : Kategori : Şafii Mezhebi Usülü Yorumlar : 0 Okunma : 1845 Beğen : 0

Dini hükümlerin temel kaynağı olan Kuran’ın tamamı ve Sünnet’in önemli bir kısmı lafız biçiminde olduğundan bunların barındırdığı hükümleri açığa çıkarmak maksadıyla çok yönlü dil çözümlemelerine gidilmiştir. Emir ve nehiy kiplerinden hareketle beşli bir teklifi hüküm sistemi geliştirilmiş, vaz‘i hükümlerle bağlantılı olarak sahih-batıl şeklinde ikili bir müeyyide benimsenmiş, fasid ise batıl ile eş anlamlı sayılmıştır. Kaplam yönünden naslar am-has, içlem yönünden mutlak-mukayyet ayırımına tabi tutulmuş; tahsis, takyid ve tefsirde Kur’an ve Sünnet naslarını bir bütün halinde, nesihte ise her bir kaynağı kendi içinde ele alma anlayışı benimsenmiştir. Naslar açıklık ve kapalılık yönünden zahir, müevvel, mücmel ve mübeyyen şeklinde gruplandırılmıştır. Lafzın mantuku yanında mefhumuna hem muvafaka hem muhalefe biçimine işlerlik kazandırılmıştır. Nasların mefhum boyutuna geçildiğinde karine kavramı özel bir önem kazanmaktadır; lafız kapsamında yer alamadığı için fiili ve takriri sünnet bu çerçevede ele alınmıştır. Şafii’nin haberü’l-amme tabiri mütevatir, haberü’l-hassa tabiri haber-i vahid adını alarak sünnet malzemesi rivayet açısından ikili bir tasnife tabi tutulmuştur. Haber-i vahid, rivayet zincirini oluşturan halkalardan herhangi birinde ravi sayısı birde kalmışsa garib, ikide kalmışsa aziz, üçte kalmışsa müstefiz adıyla anılır. Her halkadaki ravi sayısı dörde çıktığında haber ahad olmaktan çıkıp mütevatir hale gelir. Şafiiler bu noktada ehl-i hadisin yaklaşımını benimsemekle birlikte mütevatir konusunda farklı görüş ileri sürenler de vardır. Bağlayıcılık açısından hadisler için ittisal şartını yeterli bulan Şafiiler senedde inkıta bulunmaması kaydıyla ravinin tek olmasını amel için bir engel saymaz. Şafii bu tür haberlerle amel etmek için ilave şartlar ileri sürülmesine şiddetle karşı çıktığından Hanefi ve Maliki çevrelerinin bu yönde geliştirdiği formüller mezhep imamından beri eleştiri konusu yapılmıştır. Buna bağlı olarak kesin bilgi sağlamaması gerekçesiyle haber-i vahidle haram ve vacibin sabit olamayacağı yaklaşımı eleştirilmiş, hükme delalet noktasında zannilik bulunmaması kaydıyla bu tür hükümlerin haber-i vahide dayandırılabileceği ilkesi benimsenmiştir.



Yazar Hakkında

  • @Dünya Dinleri

    @Dünya Dinleri

    Bırakın Fikirleriniz Özgür Kalsın ! https://www.alternatifforum.org

    Dunyadinleri.Com Yöneticisi