İstikrar Dönemi ; VII. (XIII.) yüzyılın başıyla, bir diğer ifadeyle İbnü’l-Hacib’in fıkıh ve fıkıh usulü sahasındaki iki muhtasarı ile başlayarak günümüze kadar süren bu döneme “klasik dönem” adı da verilebilir. Klasik dönemde Maliki çevreleri arasında önemli bir farkın kalmadığı söylenebilir. Bu gelişmenin başlıca sebepleri içinde Irak ve Medine çevrelerinin ortadan kalkması ve Endülüs’ün müslümanların hakimiyetinden çıkması gelmektedir. Böylece Mâlikî çevreleri arasında yalnız İfrikıye, Mağrib ve Mısır varlığını sürdürebilmiştir. Mısır çevresi Fatımi hakimiyeti sonrasında tekrar canlanmış ve birçok Maliki fakihi batıdan Mısır’a göç etmiştir. Kuzey Afrika ile Mısır arasındaki kaynaşma, İbnü’l-Hacib ve Karafi gibi Mısırlı fakihlerin eserlerinin Kuzey Afrika’da rivayet edilmesi ve öğretilmesiyle daha da artmıştır. İbnü’l-Hacib ve Halil b. İshak gibi Mısırlılar’ın kaleme aldığı muhtasarların Kuzey Afrika’daki en önemli metinler halini alması ile bu gelişme VIII. (XIV.) yüzyılda doruk noktasına ulaşır. Maliki tarihinin bu dönemi muhtasar eserlerin hakim olduğu bir dönemdir. Bu muhtasarlar ve bunların ardından gelen benzer metinler birçok açıdan önceki dönemlerin eserlerinden farklıdır. Büyük ölçüde delillerinden arındırılmış çok veciz fıkıh önermelerinden oluşan bu eserlerin üslupları öne çıkarılmakla beraber Maliki tarihi üzerindeki asıl etkileri, üsluplarından ziyade kendi dönemlerine kadar gelen bütün Maliki fıkıh çalışmaları hakkındaki değerlendirme ve tercihleridir dunyadinleri.com. Muhtasarlar kısa sürede Maliki coğrafyasına yayılmış ve Halil’in muhtasarı gerek diğer mezhep literatürlerine gerekse kendisinden önce yazılmış Maliki metinlerine nazaran çok daha fazla benimsenerek temel metin haline gelmiştir. Mezhebin en önemli muhtasarlarının Maliki çevrelerinin birleştiği dönemde ortaya çıkması tesadüf değildir. Söz konusu muhtasarlar, müellifleri tarafından belirlenmiş insicamlı bir fıkhi hükümler bütünü ve ortak bir mezhep tasavvuru sunmaktadır. Hacvi gibi bazı çağdaş müelliflere göre Maliki fıkhının zayıflamasında büyük katkısı olan muhtasar hareketi ortaya çıktığı dönemde de İbn Haldun, Kabbab ve öğrencisi Şatıbi gibi erken dönem Maliki fıkıh eğitimini daha üstün gören fakihlerin eleştirilerine maruz kalmıştır.

Mısır’da muhtasar merkezli gelişmeler yaşanırken Mağrib’de amel fıkhı büyük gelişme göstermiştir. Bazı çağdaş müelliflerin iddialarının aksine Endülüs’ün müslümanların elinden çıkmasından sonra da Kurtuba ameli kaynak olmaya devam etmiştir. Muvahhidler’in yıkılması, Endülüs’ün kaybı ve beraberindeki büyük göç dalgaları gibi hadiselerin Mağrib’de önemli siyasi ve sosyal değişimlere sebep olması ile amel-i Fasi’nin ortaya çıkışı aynı döneme rastlamaktadır. Muhtasar hareketi gibi amel fıkhı da Maliki fakihlerinin ferdi görüş ve çalışmaları ile mensup oldukları mezhebin bütün tarihi birikimi arasında üzerinde ittifak edilen yeni bir saha meydana getirmektedir. Muhtasar ve amel literatürü, gelişme döneminde benimsenen tercih kriterlerini ana hatları ile kabul etmekle beraber Maliki fıkıh birikimini değerlendirmeye yönelik farklı ve çok daha rafine kavram ve tasnifler geliştirmiştir. Halil b. İshak’tan sonra kaleme alınan eserler büyük ölçüde onun kavramlarını ve tercih anlayışını benimsemiştir.

Maliki fıkhının giderek genişleyen bir payda üzerinde ittifak etmesi ve bu dönüşümün muhtasar ve amel çalışmaları ile tezahürü günümüze kadar sürecek bir muhalefet çizgisinin doğuşuna sebep olmuştur. Bu muhalefet hareketinin beslendiği kaynaklardan biri ehl-i hadis Malikiliği olup umumiyetle Halil’in muhtasarına ve şerhlerine yönelik tenkitlerde kendini göstermektedir. Halil’in muhtasarı üzerine kaleme alınan büyük şerhlerin çoğunluğu Mısır’da Uchuri ile başlayan şerh geleneği içinde ortaya çıkmış ve Maliki füru fıkhının teorik gelişimine büyük katkıda bulunmuştur. Bu geleneğin takipçisi olan Derdir ve Desuki gibi müellifler sayesinde Ezher Üniversitesi XIII. (XIX.) yüzyıl Malikiliğinin merkezi haline gelmiştir.