Konfüçyanizmin Tarihi

Konfüçyanizmin Tarihi
Yazan : @Dünya Dinleri Tarih : Kategori : Konfüçyüsyanizm Yorumlar : 0 Okunma : 3329 Beğen : 0

Çin’de Konfüçyanizm’in tarihinin ilk belirtileri özellikle Meng-tzu (Mencius, M.Ö. IV-III. yy) ve Hsun-tzu (M.Ö. III. yy) isimli filozofların doktrinleri ile görünmeye başlar. Bu doktrinlerden birincisi, insan tabi­atının özünde bir iyiliğin bulunduğuna, ikincisi ise, onun temel itiba­riyle kötülüğüne inanır. Ayrıca birinciye göre, kralın paternel (babaya ait) topluma karşı duygularının olduğuna, ikincisi ise, kralın duygula­rının olmadığına inanır. Her ikisi arasında, karamsar Augustin’i iyimser Pelage’dan ayıran ya da Emmanuel Kant’ı Jean-Jacques Rousseau’dan ayıran aynı mesafe bulunur. Hsun-tzu’nun her türlü kişi­sel özellikten uzak mekanik hali ilkin Çin Hanedanı’nın (M.Ö. 221-207) meşruiyetçi ekol içinde ve Hanlar döneminde (M.Ö. 206-M.S. 220) büyük başarı göstermiştir. Daha sonra Sung’lar döneminde (960-1279) Mencius’un düşüncesi etkili olmuş ve bu etki Konfüçyüs’ün yo­lunu devam ettiren Mencius’un “İkinci Bilge” olarak kabul edilmesiyle sonuçlanmıştır.

Batıda Augustin, Luther ve Kant tarafından beşeri tabi­atın kötümser doktrinlerinin tekrarlanması şeklinde gözlemlenebilen şeyin aksine Çin’de, insan tabiatının iyiliği doktrini T’ang çağında (M.S. 618-907) Mencius’un düşüncesini yeniden güçlendiren filozof Han Yü’nün (M.S. 768-829) Konfüçyanizm’iyle kendisini göstermiş ve egemen olmuştur.

Yeni Konfüçyüsyanizm ismiyle tanınan hareket Sung çağında başlar. O, Li (prensip) düşüncesini ontolojik (varlıkbilimsel) sınırlar içinde yeni­den yorumlar ve kozmolojik tasavvurları geliştirir. Yeni Konfüçya­nizm’in başlıca temsilcileri Kuzeyli beş Sung Üstadı (Shao Yung, 1011-1077, Chou Tun-i , 1017-1073, Chang Tsai, 1020-1077 ve Ch’eng Hao, 1032-1085 ile Ch’eng I 1033-1107 kardeşler) bunların arkasından kendi seleflerinin çalışmasından başlayarak orijinal metafizik bir sentez gerçekleştiren Chu Hsi’dir (1130-1200). Chu Hsi, güneyli meslektaşı Lu Hsiang-Shan’ın (1139-1 193) doktrinal çelişkilerinin üzerinde dur­mak zorunda kalır. 1175’te iki defa karşılaşırlar, fakat hiçbir ortak çö­züme ulaşamadan birbirlerini eleştirmeyi sürdürürler. İhtilafları yakla­şık olarak aynı çağda batı nominalizminin ihtilaflarıyla son derece ben­zerlik addeder. Chu Hsi’nin, konfüçyanist geleneğin üstadı olarak bir benzeri daha yoktur. XIV. yy’ın başından 1912’ye kadar halka yönelik muazzam araştırmaların hazırlanması için Çin bürokratik sistemi için­de de kullanılmış olan konfüçyanist kutsal kitap külliyatı (Kanon), Chu Hsi tarafından tamamlanmış, Konfüçyüsçülük ortodoks çizgide yayılarak yerleşmesi de Chu Hsi’nin sayesinde olmuştur. Kendi ekolü­nün pratikte sadece iki rakibi vardır: Ming çağında ( 1368-1644) Wang Yang-Ming ( 1472-1529) ve Mandchoular(Mançular) çağında Tai Chen.

1912’de cumhuriyetin ilanı göğe ve Konfüçyüs’e resmi kurbanlar tak­dim etmeye geçici olarak son verir ancak 1914’te tekrar başlar. İlk önce Konfüçyanizm’in biraz lehine olarak, cumhuriyetin Çinli entelektüelleri, Çin tarihinde bu inancın temel rolünün farkına varmakta gecik­mezler. Altmış yıl boyunca Çin’de zulüm ve işkencelere maruz kalmış Yeni-Konfüçyanizm, rolünü, Birleşik Devletlerin komünist Çinlileri ara­sında sürdürdüğü gibi Hong Kong ve Tayvan’da da sürdürür. Tu Wei­ming’in çalışmaları ve diğer bazı düşünür ve bilginlerin belirttikleri gi­bi, bugün güçlü bir Yeni-Konfüçyüsçü düşünce vardır.



Yazar Hakkında

  • @Dünya Dinleri

    @Dünya Dinleri

    Bırakın Fikirleriniz Özgür Kalsın ! https://www.alternatifforum.org

    Dunyadinleri.Com Yöneticisi

İlgili Sayfalar

Yorum Yaz


Yazdığınız yorumların genel ahlak kurallarına uygun olmasına özen gösteriniz. Ayrıca yazdığınız yorumlarda isminiz e postanız eksik yanlış olmamalıdır aski halde yorumlarınız onaylanmaz dikkate alınmaz cevap verilmez.