Hanbeliler’e göre bir kişinin müctehid olabilmesi için şer‘i delilleri ve onlarla istidlal yollarını bilmesi şarttır. Bunun için usul kitaplarında ayrıntılarıyla anlatılan Kur’an ve Sünnet’in, üzerinde icma vuku bulan konuların ve Arapça’nın sarf ve nahvinin bilinmesiyle ilgili şartlar mutlak müctehid için gerekli olup sadece bir meselede ictihad yapabilmek için ise bunlar şart olmayıp yalnız söz konusu meselenin delillerinin bilinmesi yeterli görülür. Hanbeliler, bir meselede bütün müctehidlerin doğruyu bulamayacağını, müctehidlerden sadece birinin ictihadının hak, diğer ictihadların batıl olduğunu savunmakla birlikte fetva konusunun, hakkında kat‘i bir nas veya icma bulunmayan fer‘i bir mesele olması halinde isabet edemeyen müctehidin mazur olacağını ve ictihadı karşılığında bir ecir alacağını ifade ederler.

İbn Hamdan müctehidleri dört tabakaya ayırır;

Birincisi mutlak müctehidler olup bunlar, şartları yukarıda belirtilen müstakil müctehidlerdir.

İkincisi mezhepte müctehid olanlardır. Bu derecenin sınırları geniş olup tahric ve tercih ehli yanında mezhebin hükümlerini ezberleyerek onların nakil ve anlaşılması için çalışan kimseleri de kapsar.

Üçüncüsü sadece bir ilimde,

Dördüncüsü bir meselede veya bazı meselelerde müctehid olanlardır (Sıfatü’l-fetva, s. 16-24).

Hanbeliler Allah’ın varlığı ve birliği, risaletin sıhhati ve zarûrat-ı diniyye gibi konularda taklidin geçerli olmadığını ileri sürmüşlerdir. Zira bu konularda taklidin caiz görülmesi -müctehidin taklit edilen konularda hata etme ihtimalinin bulunması sebebiyle- sonuç olarak imanda şüpheye götürür. Fürû konularında ise insanlar alim ve avam olmak üzere iki kısma ayrılır ve avamın bilmediği konuda bir alimi taklidi ve onun fetvası ile amel etmesi icma ile caiz hatta vaciptir.