İmam Ahmed’in şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Hiç kimse kıyastan (Kıyas Nedir ? : hükmü hakkında nass (ayet ve/veya sünnet) bulunmayan bir meseleyi, aralarındaki ortak sebep-sonuç bağından dolayı hükmü ayet veya hadisler ile çözülmüş bir konuya benzeterek çözmektir ) müstağni kalamaz. Hakim ve imam işlerini bununla görür, insanları toplar, kıyas ve teşbihte bulunur. Nitekim Hz. Ömer de Kadi Şüreyh’e ‘işleri birbirine kıyas et’ demiştir”. Onun, “Fıkıh konusunda konuşan kişi mücmelden ve kıyastan sakınsın” şeklindeki sözleri ise Ebu Ya‘la tarafından kıyasın sünnet karşısında kullanılması haline bağlanmıştır (el-Udde fi usuli’l-fıkh, IV, 1273-1281). İbn Teymiyye, Ahmed b. Hanbel’in kıyası teyemmüm derecesinde kabul ettiğini, nasıl ki teyemmüme su bulunmadığına dair zann-ı galib hasıl olunca gidiliyorsa kıyasa da nas bulunmadığına dair zann-ı gālib hasıl olunca başvurulacağını söylemiştir. İmam Ahmed’in, “Kıyası ne yapacaksın, hadiste seni ondan müstağni kılacak şey var” sözünün anlamı da budur (el-Müsevvede, s. 330-331). İbn Kayyim el-Cevziyye de Ahmed b. Hanbel’in fetva usulünde bir mesele hakkında nas, sahabe kavli veya onlardan birinin görüşü, mürsel veya zayıf bir rivayet bulunmadığı zaman beşinci asıl olarak kıyasa gidileceğini ve onunla zaruret sebebiyle amel edileceğini belirtmiştir (İlamü’l-muvakkıin, I, 32).

Bu açıklamalardan, Hanbeliler’in kıyasa belli durumlarda başvurdukları anlaşılmakla birlikte Hanbeli usul kitaplarında kıyasla ilgili bütün konuların herhangi bir Hanefi usul kitabı kadar ayrıntılı bir şekilde incelenmiş olması, mezhebin kendi mantıki kontrolünü sağlama gayretlerinin bir işareti olarak değerlendirilebileceği gibi diğer mezhep usulcülerinin tartışmalarına bigane kalınmayışının bir sonucu olarak da görülebilir. Hanbeli literatüründe kıyasın bu kadar geniş şekilde yer alması, mezhepteki usul düşüncesinin gelişmesine önemli ölçüde katkı sağlamıştır.