Clinton Richard Dawkins (d. 26 Mart 1941), Britanyalı etolog, evrimci biyolog ve yazar. Oxford Üniversitesi bünyesinde 1995 yılında onun içinCharles Simonyi tarafından oluşturulmuş Simonyi Professorship for the Public Understanding of Science kürsüsünde 2008 yılında emekli oluncaya kadar görev yapmıştır.

Hayatı

Kenya Nairobi doğumlu olan Dawkins’in babası Clinton John Dawkins (1915-2010) bugün Malawi olarak bilinen bölgede Birleşik Krallık sömürge yönetimine bağlı çalışmaktadır. Babası II. Dünya Savaşı sırasında silah altına alındıktan sonra aile 1949 yılında İngiltere ’ye döner. Ailenin Over Norton Park bölgesindeki malikanesinde büyüyen Dawkins tipik bir anglikan eğitimi almıştır. 1954-1959 yılları arasında Oundle’de lise eğitimini tamamlar. Doğa bilimlerine karşı küçük yaşlardan beri devam eden ilgisi yüzünden Oxford ’daki Balliol College’de zooloji okur. Bu dönemde öğretmenleri arasında Nobel ödüllü etolojist Nikolaas Tinbergen bulunmaktadır. 1962 yılında lisans eğitimini tamamladıktan sonra akademik kariyerine devam ederek 1966 yılında doktorasını verir.

1967-1969 yılları arasında Berkeley ’deki Kaliforniya Üniversitesinde zooloji alanında çalışır. Bu dönemde üniversite Vietnam Savaşı karşıtlarının yoğun olduğu bir yer olduğu için Dawkins de savaş karşıtı fikirlerden etkilenecektir. 1970 yılında Oxford Üniversitesine döner. 1995 yılında ise Simonyi Professorship for the Public Understanding of Science kürsüsüne getirilir.

Ailesi

Dawkins üç kez evlenmiştir:

• 1967-1984 etolojist Marian Stamp
• 1984-1992 Eva Barham
• 1992 aktris Lalla Ward

Dawkins’in Eva Barham ile birlikteyken doğan kızı Juliet Emma Dawkins 1984 doğumludur.

Çalışmaları

Eserleri

1982'de yayımladığı The Extended Phenotype (Genişletilmiş Fenotip) adlı kitabında, fenotipi vücutla eş anlamlı gören geleneksel görüşe karşı çıkar, bir organizmanın kendi vücudu dışında oluşturduğu yapıların da (kuş ve termit yuvaları gibi) o organizmanın genleri tarafından inşa edildiğini, dolayısıyla organizmanın fenotipine dahil edilmesi gerektiğini savunur.976'da yayımlanan Gen Bencildir adlı kitabında doğal seçilim 'in bireyler ya da türler seviyesinde değil, genler seviyesinde incelenmesi gerektiğini savunur. Aynı kitapta, mem kavramını ortaya atarak bugün memetik diye bilinen bilim dalının kurucusu olmuştur.

1986 yılında basılan Kör saatçi adlı kitabında indirgenemez karmaşıklık terimine ve akıllı tasarım fikrine karşı çıkar.Gözün evrimini örnek göstererek evrim sürecinin, doğal seleksiyon sayesinde kör bir saat üreticisi gibi çalıştığını belirtir.

Dünya görüşü

Evrim , yaradılışçılık ve din konularındaki fikirlerini açıklamak için pek çok popüler bilim kitabı yazmış ve pek çok televizyon programına katılmış olan Dawkins, birateizm savunucusu olarak da ünlenmiştir. 2006'da yayımladığı The God Delusion (Tanrı Yanılgısı ) adlı kitabında tanrının varlığı ve dinlerin gerekliliği için öne sürülen geleneksel savlara karşı çıkmış ve ateist bir dünya görüşünü savunmuştur.

Hakkındaki dava süreçleri

Profesörün www.richarddawkins.net adresindeki internet sitesine 10 Eylül 2008 tarihinde Türkiye çıkışlı sunucularda yasak konulmuştur. Siteye Türkiye'den girildiğinde yalnızca “Mahkeme kararıyla erişim engellenmiştir” ifadesi görünmektedir. Ancak hangi mahkemenin hangi tarih ve sayılı kararı ile engellendiği belirtilmemektedir. Yasaklama üzerine, siteden yapılan açıklamaya göre Türkiye'den mahkeme başvurusu yapan kişinin Adnan Hoca olarak da bilinen, Harun Yahya mahlâsını kullanan Adnan Oktar olduğu belirtilmiştir.

Richard Dawkins, yazdığı kitap nedeniyle de Türkiye'de dava konusu olmuştu. Dawkins'in "Tanrı Yanılgısı" adlı kitabını Türkiye'de yayımlayan Kuzey Yayınları 'nın sahibi Erol Karaaslan , geçtiğimiz Mart ayında, "halkı kin ve düşmanlığa tahrik" iddiasıyla dava edilmiş, ancak mahkeme, "kitap yasaklamanın düşünce özgürlüğünü özünden sınırlayacağını" belirterek Karaaslan'ın beraatine karar vermişti.

Ödülleri

1987 yılında Royal Society of Literature ödülü ve Los Angeles Times Edebiyat ödülü aldı. Aynı yıl BBC için hazırlanan Kör Saatçi belgeseli, yılın en iyi televizyon belgeseli seçildi.Dawkins'e 1989 yılında Oxford Üniversitesi tarafından doktora verildi.

Diğer ödülleri; Londra zooloji derneği gümüş madalyası(1989), Finlay inovasyon ödülü(1990), Michael Faraday ödülü (1990), Nakayama ödülü (1994), American Humanist Association'ın verdiği yılın humanisti ödülü(1996), beşinci uluslararası Cosmos ödülü(1997), kistler ödülü(2001), İtalya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı madalyası(2001), The Royal Philosophical Society of Glasgow^[10] tarafından verilen bicentennial Kelvin madalyası (2007) ve bilimi kamu için kullandığı içinNierenberg ödülü (2009)

Ekim 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğuDünyanın ilk 100 entellektüeli listelerinde, 2005 yılında 3., 2008 yılında 19. sırada yer almıştır.

Kitapları

• 1976: Gen Bencildir
• 1982: The Extended Phenotype
• 1986: Kör Saatçi
• 1995: Cennetten Akan Irmak
• 1996: Olasılıksızlık Dağına Tırmanmak
• 1998: Gökkuşağını Sökmek
• 2003: Bir Şeytanın Papazı
• 2005: Ataların Hikayesi
• 2006: Tanrı Yanılgısı
• 2009: Yeryüzündeki En Büyük Gösteri
• 2011: Gerçeğin Büyüsü