Kendi döneminde gerek Irak gerekse Medine çevresinin icma oluştuğunu iddia ettiği hususlarda gerçek anlamda icmaın bulunmadığı kanaatine vardığı için gerçekleştiği ileri sürülebilecek icmaın ancak temel dini hükümlerde söz konusu edilebileceğini belirten Şafii, Hanefi çevresinin sükuti icma ve İmam Malik’in amel-i ehl-i Medine kavramlarıyla ifade ettikleri durumların icma olmadığına ve bunların haber-i vahidleri devre dışı bırakma aracı olarak kullanılmaması gerektiğine dikkat çekmiştir.

Şafii, bu çevrelerin icma diye niteledikleri hususlarda esasen icma düzeyine kavuşmamış sahabe veya tabiin ictihadlarının bulunduğunu belirtmiş ve hadislerin bertaraf edilmesine yol açmaması şartıyla bu görüşleri yerine göre kendisi de delil kabul etmiştir. Ona göre yaygınlık kazanmamış sahabe sözü muhalifinin olup olmadığı bilinmiyor diye icma sayılmaz. Böyle bir söz Şafii’nin kadim görüşlerinde hüccet sayılmış ve kıyasa tercih edilmişken cedid görüşlerinde delil kabul edilmemiştir (Şirazi, Lüma, s. 94).